Garść wiedzy dla Rodziców cz.1
Drodzy Rodzice
Czas spędzony w domu może być bardzo owocny i bogaty w pomysły na wspólne zabawy –także te, które kształtują prawidłowe funkcje w obrębie aparatu artykulacyjnego.
Garść wiedzy o wspomnianych funkcjach…
Czym są funkcje prymarne? Są to między innymi takie czynności biologiczne, jak oddychanie, ssanie, połykanie, umiejętność żucia i gryzienia, ale też –kichanie, ziewania czy obronny odruch zwracania. Niektóre z nich służą komunikacji, jak na przykład reakcje mimiczne. Przebieg tych funkcji wpływa na sprawność mięśni uczestniczących w artykulacji, kształtowanie pozycji języka w spoczynku, a także sposób realizacji głosek. Nierzadko nieprawidłowy sposób pobierania pokarmów, ale też połykania czy oddychania, wpływa negatywnie na zgryz i może powodować jego wady. Promując właściwe nawyki możemy zmienić nieprawidłowe przyzwyczajenia.
W trosce o rozwój Przedszkolaków chciałabym przybliżyć treści związane z opisanymi powyżej zagadnieniami.
Kilka słów o odgryzaniu, żuciu i gryzieniu
Prawidłowym sposobem odgryzania jest tzw. ogryzanie przednie, czyli za pomocą przednich siekaczy. Nieprawidłowe jest więc odgryzanie boczne czy też odłamywanie lub odrywanie fragmentów pokarmu. Nieprawidłowości te wpływają na niesymetryczne ułożenie języka w jamie ustnej (w przypadku bocznego ogryzania), ale też na obniżenie sprawności żuchwy, co w konsekwencji może doprowadzić do powstawania wad wymowy.
Żucie i gryzienie polega na miażdżeniu i rozdrabnianiu pokarmu, czyli przygotowaniu go do połknięcia. Język wykonuje ruchy boczne i rotacyjne przemieszczając w ten sposób pokarm w jamie ustnej. Za prawidłowy sposób żucia uznaje się żucie okrężne (rotacyjne ruchy żuchwy) z zamkniętymi ustami. Nieprawidłowe jest żucie z wyłącznie pionowymi ruchami żuchwy i otwartymi wargami, ale też aktywowanie do żucia tylko jednej strony. Taki sposób żucia może wpłynąć na obniżenie sprawności żuchwy, a mało intensywne żucie i gryzienie może przyczynić się do nieprawidłowości w rozwoju połykania. Natomiast żucie jednostronne wpływa negatywnie na staw skroniowo-żuchwowy oraz zgryz. Ponieważ elementy uczestniczące w żuciu oraz gryzieniu stanowią podstawę artykulacji, konsekwencją obniżonej sprawności aparatu artykulacyjnego mogą być nieprawidłowości artykulacyjne.
Kochani Rodzice, zwróćcie uwagę jak je Wasza pociecha
W jaki sposób możemy wpływać na prawidłowy rozwój odgryzania, żucia i gryzienia? Warto różnicować konsystencje pokarmów dziecka i zachęcać do sięgania po twarde przekąski, np. marchewki, jabłka. Ponadto ważne jest kontrolowanie sposobu jedzenia przez dziecko: zachęcajmy dziecko do „przenoszenia” pokarmu wewnątrz jamy ustnej (z jednej strony łuku zębowego na drugi). Pamiętajmy również o zachowaniu linii środka, to znaczy pobieraniu pokarmów przednimi siekaczami.
Bawcie się dobrze i… SMACZNEGO :)
Materiał opracowany na podstawie:
Pluta-Wojciechowska D., 2013, Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego, Wydawnictwo Ergo-Sum, Bytom.